Zašto se prsti naboraju kada smo dugo u vodi?

Kad se ruke poslije dužeg vremena provedenog u vodi izvade iz nje, prsti su toliko smežurani da izgledaju kao suve šljive. Na njima su visoki grebeni i duboke doline, a i pri dodiru stvaraju čudan osjećaj. Na sreću, nabiranju su skloni samo prsti na rukama (i nogama), a ne cijela koža. Da nam je koža takva, ne bi se mnogo ljudi usudilo da preko ljeta skoči u bazen i pliva, jer bi im poslije toga cijelo tijelo bilo u naborima. Ovdje se, u stvari, radi o tome kako koža reaguje na vlagu. Spoljni, tanki sloj kože, onaj koji se vidi na površini tijela, zove se epiderm (u epidermu se nalaze melanociti, posebne ćelije koje koži daju boju). Ispod epiderma je deblji sloj koji se zove dermis. Upravo u njemu smješteni su korijenovi dlaka, znojne žlijezde, krvni sudovi, a debeljuškaste masne ćelije, koje koži daj sunđerastu mekoću, leže na sve strane.

Epiderm je pričvršćen za dermis, ali ne sasvim čvrsto. Ispod kože se nalazi skelet, a ispod njega vitalni organi. Tako tijelo ima nekoliko slojeva odbrane od spoljnog svijeta. Masno tkivo i koža održavaju toplotu; koža nas preko ljeta hladi znojenjem, a takođe je i prepreka za sve što nas očeše ili zapljusne. Ali koža nije vodootporna. Voda je hrani i ispunjava. Koža apsorbuje vodu iz vazduha, a kad se potopimo u vodu, koža upije određenu količinu. Naborani prsti su rezultat sklonosti kože prema vodi. Koža na šakama i stopalima dosta je debela, tako da upija više vode nego koža na drugi djelovima tijela. Prsti se smežuraju zbog promjena koje se dese u epidermu. Kad se ruke zagnjure u vodu, bjelančevine epiderma polako će upiti količinu vode 6 do 10 puta veću od sopstvene težine. Epiderm se sve više širi i pri tome se odvaja od dermisa i savija u grebene i brazde. Međutim, dlanovi i tabani ostaju relativno glatki. To se dešava zbog toga što je na dlanovima i tabanima spoljni sloj kože tako čvrsto spojen sa unutrašnjim slojem da ne može da se podigne i obrazuje nabore.

Kad se poslije dugog kupanja izađe iz vode, koža brzo postaje ponovo glatka. Pranjem kože vodom i sapunom uklanja se prirodna masnoća koja prekriva kožu i sprečava oslobađanje vode. Koža lišena zaštitnog premaza odjednom se nađe izložena dejstvu vazduha. Tako voda brzo ispari, baš kao iz kose kad se suši fenom. Što je vazduh kojem je izložena koža topliji i suvlji, to će se ona brže osušiti i prestati da izgleda kao suva šljiva. U stvari, koža se poslije kupanja suši tako dobro da na kraju može sadržati manje vode nego na početku. Za one koji imaju normalnu kožu to nije problem, ali kod osoba sa suvom kožom spoljni sloj može početi da se peruta i ljušti. Zbog toga je dobro povremeno mazati kožu nekim losionom koji će joj vratiti vlažnost (naročito ruke, kad je vreme hladno i suvo, da koža ne bi ispucala).

izvor:cdm

 

 

 

Legenda o Letećem Holanđaninu živi vjekovima i intrigira naučnike

Među mnogim pomorskim mitovima i legendama, malo koja je popularna kao legenda o Letećem Holanđaninu. Mnogi su tvrdili da su vidjeli sablasni brod kapetana Hendrika van der Dekena otkako je potonuo 1641. godine. Zbog svoje drskosti, kapetan Van der Deken i njegova posada, prokleti su da plove po nemirnom moru do sudnjeg dana.

Kapetan van der Deken uputio se na rizično putovanje iz Holandije, do Indije, da bi kupio unosnu robu, kao što su začini, boja i svila. On i njegova posada su nailazili na mnoge prepreke, ali su na kraju ipak stigli tamo gdje su krenuli. Poslije kupovine velike količine robe i nekoliko sitnih popravki na brodu, kapetan je sa svojom posadom krenuo u Amsterdam. Kada su obilazili oko obale Afrike, van der Deken je pomislio da bi bilo dobro da se sa svojom posadom iskrca u blizini Rta dobre nade u Južnoj Africi, dok se nemirna voda malo ne smiri.