Naučnici su napravili revolucionarni proboj: koristeći genetski modifikovanu bakteriju E. koli, uspijeli su da pretvore plastični otpad u paracetamol, jedan od najčešće korišćenih ljekova protiv bolova na svijetu.
Paracetamol, poznat i kao acetaminofen, do sada se proizvodio isključivo iz nafte, ali britanski naučnici sa Univerziteta u Edinburgu pokazali su da postoji ekološki prihvatljivija alternativa.
Njihovo istraživanje, objavljeno u časopisu Nature Chemistry, otkriva da se PET plastika, onakva kakvu svakodnevno bacamo u kante za reciklažu, može pretvoriti u lijek koji se nalazi u skoro svakoj kućnoj apoteci uz pomoć modifikovanih bakterija.
Ova tehnologija kombinuje hemiju i biologiju na potpuno novi način i mogla bi da revolucioniše farmaceutsku industriju, kao i da pomogne u borbi protiv plastičnog otpada.
Kako bakterije pretvaraju plastiku u lijek?
Sve počinje sa PET plastikom, materijalom od kojeg se prave mnoge boce i ambalaža za hranu. Naučnici su prvo hemijski pretvorili ovu plastiku u novu supstancu, a zatim je inkubirali sa bezopasnim sojem E. koli.
Rezultat je bio iznenađujući: bakterije su spontano, uz pomoć fosfata iz sopstvenih ćelija, pokrenule hemijsku reakciju poznatu kao Losenovo preuređenje, proces koji nikada ranije nije viđen u prirodi i obično zahtjeva veoma stroge laboratorijske uslove.
Tako su bakterije od plastičnog otpada stvorile PABA, ključnu supstancu za rast i sintezu DNK, koju obično same proizvode iz drugih izvora. Međutim, ovog puta, naučnici su genetski modifikovali E. koli tako da ne može da koristi klasične puteve, pa su bakterije bile prinuđene da „jedu“ PET plastiku.
Od plastične boce do paracetamola za samo 24 sat.
Priča se tu ne zaustavlja. Naučnici su u E. koli ubacili još dva gena, jedan iz gljivica, drugi iz bakterija iz zemljišta, koji omogućavaju konverziju PABA u paracetamol.
Rezultat - za manje od 24 sata, uz minimalne emisije i efikasnost do 92 procenta, PET plastika je pretvorena u lijek protiv bolova.
„Ovo je prvi put da postoji put od plastičnog otpada do paracetamola, što nije moguće samo biologijom ili hemijom“, kaže vodeći istraživač profesor Stiven Volas.
Dodaje da je tehnologija toliko efikasna da bi jednog dana mogla da „usisa“ plastični otpad iz okoline i pretvori ga u korisne supstance.
Iako je do komercijalne proizvodnje još dug put, rezultati su izuzetno obećavajući.
Ova metoda bi ne samo mogla da smanji količinu plastičnog otpada, već bi omogućila i održiviju i ekološki prihvatljiviju proizvodnju ljekova.
Izvor: Kolektiv
Tekst objavila: Jasminka Mulić
