Odbor za ekonomiju, finansije i budžet započeo je danas raspravu o Predlogu zakona o budžetu Crne Gore za 2024. godinu, koji je planiran u iznosu od 3.478,37 mil.

U radu sjednice, su pored ovlašćenih predstavnika predlagača, učestvovali predstavnici državnih ustanova kao i predsjednik Odbora za finansiranje lokalne samouprave u okviru  Zajednice opština Crne Gore  Petar Smolović.

Njegovo obraćanje prenosimo integralno.

“Ovo je dobra prilika i treba da bude pravilo, a ne prilika da Zajednica opština prisustvuju samo onim sjednicama koje se nje tiču. Ja ću vas podsjetiti da smo mi 2016 godine potpisali sporazum sa Skupštinom Crne Gore koji je vezan za evropsku Povelju o lokalnoj samoupravi, koji još 1985 usvojio SE u Strazburu i jedan osnovni princip odgovornosti da kada se god raspravlja i dira u prihod ili rashode opština, da moraju biti konsultovani. I da podsjetim i da kod kolektivnih ugovora čak, koji se tiču lokalnih finansija, ne može se uz svo poštovanje, ništa usvajati i pregovarati, a da nijesu uključeni poslodavci iz opštine. Ne može neko da nametne opštinama million ili dva miliona eura povećanja, a da nijesu ni konsultovani.Vlada ima pravo da podigne ili snizi plate kako se god dogovori sa sindikatima, ne ulazeći u ta prava, znači za svoje radnike, ali ne može da pregovara u ime opština. Može da pregovara u ime opština ako će da nam nadoknadi taj minus, ali da mi jednostavno dekretom dobijemo od sjutra su plate veće million eura un opštini Bijelo Polje, a da niti imamo izvore finasiranja, niti smo konsultovani niti obaviješteni. Mislim da je to veoma upitno i prema mojim informacijama to će biti testirano na Ustavnom sudu. Mi do sada nijesmo koristili taj mehanizam u Zajednici opština, iz najbolje namjere, međutim, jedan od osnovnih proceduralnih razloga da svaki zakon koji se tiče opština u bilo kom svojstvu, a da nismo uključeni u procesne radnje oko toga ni na koji način, je jedan od bitnih preduslova da Zakon bude oboren na Ustavnom sudu. Ja samo želim da upozorim na to Vladu i Skupštinu zbog sljedećih aktivnosti, a vama da se zahvalim id a očekujemo da za sve ono što se bude ticalo opština budemo konsultovani. Ovdje nijesam u ime Opštine Bijelo Polje iako sam predsjednik Opštine, ovdje sam u ime Zajednice opština, svih 25 opština Crne Gore, i predsjednik sam Odbora za finansije Zajednice opština. Htio bih da ukažem na dvije stvari. Jedna je Zakon o finansiranju lokalne samouprave koji smo mi 2020. godine napravili dobrim i stabilizovali finansije, ispravite me, ali  to je poslednji zakon, poslije toga projekat Evropa sad 1 iako je imao određenih dobrih stvari, uticao je direktno na budžet opština, žestoko, mi smo na to upozoravali, napravili smo čak aktuarski model koji ministarstvo finansija tada nije prihvatio, nego sun am rekli da ćemo imati povećane prihode. Mi smo to u praksi dokazali da su u mnogome upravo onoliko koliko smo predvidjeli, a to sam i ukazivao na sjednicama Odbora i tada smo predvidjeli da ćemo biti u minusu 15 miliona eura i bile su 15 miliona eura u minusu.

Sadašnjom izmjenom i dopunom zakona 13 najsiromašnijih opština na sjeveru će dobiti nekih desetak miliona eura, međutim tu ću izreći dva stava. Prvi je da se bojim da će to biti nedovoljno, opet po našim proračunima to će biti oko 15 miliona eura, da bi se samo saldirali oni minusi koji je napravio pad minusa na dohodak Evrope 1, i da to jednom rečenicom pojasnim, oslobođena su poreza najniža primanja, a zapravo na sjeveru 90 % su takva primanja, pa ako najniža u potpunosti oslobodimo poreza oslobodili ste onaj dio koji ide opštinama na sjeveru.

Hvala na ovih deset miliona, znam da ste počeli da brinete o tome, hvala što ste nam vratili dio onoga što nam je pripadalo. Mi očekujemo da to bude prvo 15 miliona, ali su tu još dva podstava: prvo želimo da se na sistematski način riješi da ne zavisimo svake godine od volje bilo koje vladei skupštinske većine već da sistematski sagledamo taj Zakon o finansiranju lokalne samouprave i da nađemo realne i održive izvore finansiranja shodno specifičnostima svih opština. Mi smo pričali o tome, struktura opštine Pljevlja koja ima prirodne resurse, koncesije, ekološke takse, nije ista kao opštine Berane koja ima potpuno drugu strukturu privrede, turizma i td. Ne može se tu generalnom skalomm nešto raspoređivati, već  se mora ući u finesse u saradni sa Zajednicom opština is a svakom pojedinačno opštinom naći specifičan način održivog finansiranja.

Drugo, mi ne bi željeli da oštetimo naše kolege  ni ovih deset miliona, uz zahvalnost velikim opštinama, koje su to prihvatile kao što su Podgorica, Bar i dr. mi ne bi željeli da oštetimo naše kolege  u malim centrima na jugu, uzeću primjer opštine Zeta, koja je novonastala i koja je mala opština,i koja će izgubiti 150,000 eura, to je za njih veliko. Ja bih da se i tu ne gleda generalno. Ima opština koje su duplirale budžet ove godine i svaka čast i to je dobro, kao što su opština Bar, Podgorica, Pljevlja i to su njihove zasluge i zasluge izmjena zakona, ali nije isto uzeti opštini Podgorica ili Bar i uzeti opštini Zeta 10 %. Nijesam sa njima razgovarao, ali pričam na osnovu principa, jer ne bismo željeli taj efekat da izazovemo. Ovo je jedna kratkoročna stabilizaciona mjera, ali tražimo da ozbiljno razmotrimo dugoročni zakon o finansiranju lokalnih samouprava id a formiramo jedan radni tim, što smo i dogovorili sa ministrom, na kojem ćemo sve to dobro analizirati” kazao je izmeđi ostalog Petar Smolović.

Foto: skrinšot Skupština Crne Gore YT