“Herak Vraneš značajan za crnogorsku istoriografiju, ne samo za oblast Vraneša i opštinu Bijelo Polje”

Promocija knjige ”Herak Vraneš i nahija Ljuboviđa u drugoj polovini XV vijeka”, autora prof. Veselina Konjevića, održana je večeras u galeriji Centra za kulturu. Knjiga govori o vraneškom knezu Heraku Vranešu, jednoj od najznačajnih ličnosti u istoriji crnogorskih plemena, rodonačelniku plemena Vraneši, po kome je čitav kraj dobio ime, kaže autor. Ističe, i da je Herak Vraneš veoma značajan za crnogorsku istoriografiju, ne samo za oblast Vraneša i za opštinu Bijelo Polje.

“Herak Vraneš je dakle, rodonačelnik plemena Vraneši, i po njemu je cijeli kraj dobio naziv Vraneška dolina. Herak Vraneš je  važan za Crnu Goru, odnosno istoriografiju i zato, što kroz ličnost Heraka Vraneša možemo posmatrati mnoge procese koji su se dešavali u kasnom, odnosno poznom srednjem vijeku. Prije svega, to je proces formiranja plemena, i položaj knezova pod Osmanlijskom upravom. Takođe, ono što je jako važno, u porodici Heraka Vraneša možemo posmatrati proces hristijanizacije, odnosno slovenizacije i proces islamizacije.Ti procesi teku papalelno, tako da imamo slučaj, Herak Vraneš je, kako tvrde istoričari, tipično vlaško ime, njegovo jedan sin je hristijanizovan i ima ime Đorđe ili Đurađ, a drugi sin je prihvatio islam, to je Ibrahim, i on je imao zvanje paše, dakle generala, i sagradio je čuvenu džamiju na Šaranpovu u Prijepolju. Sin knez Đurđe je obnovitelj manastira Zastup, i najvjerovatnije, da je on sagradio manastir Sokolac kod Tomaševa”, naglašava profesor Konjević, dodajući da u  jednoj porodici imamo tri civilizacijska svjezonazora, ili tri religije.

“I religija nije samo ono što nosi sobom  crkvena dogma, nego je to jedan širok spektar ljudskih djelatnost”, ističe je Konjević.

O knjizi “Herak Vraneš i nahija Ljuboviđa u drugoj polovini XV vijeka” pored autora, govorili su  prof. dr Marijan Premović, Ulvija Mušović i Jasmin Ćorović. 

 

Tekst: Tanja Dangubić

Foto: Vladimir Jelić