U okviru projekta “Promocijom nauke do praoaktivnih mladih”, koji realizuju NVO Novi poredak i NVO Korak promjene održane su tri informativne radionice za učenike Gimnazije ,,Miloje Dobrašinović” iz Bijelog Polja. Projekat je usmjeren na afirmisanje istraživačke profesije i nauke u društvu kao i na podsticanje zainteresovanosti srednjoškolaca za upis na fakultete prirodnih nauka i bavljenje inovativnim djelatnostima.

Koordinator na projektu, profesor Radivoje Bogavac, je istakao da je od posebnog značaja unapređenje i podsticanje inovativnih znanja kod srednjoškolaca vezano za poljoprivredu i lanac vrijednosti hrane, energiju i održivu životnu sredinu kao i održivi i zdravstveni turizam kao bazične postulate na kojima se zasniva Pametna specijalizacija Crne Gore. Ove oblasti ujedno trebaju biti i strateška smjernica u privrednom i ekonomskom razvoju Crne Gore. Problem koji je detektovan u oblasti nauke i inovativnih djelatnost je sadržan u samom procesu afirmacije istraživačke profesije gdje je mala zainteresovanost đaka za upis na fakultete prirodnih nauka. Ova činjenica se tumači kao kao posljedica nedovoljne informisanosti, obaviještenosti, motivacije i stimulacije učenika da se bave naukom i istraživačkom profesijom.

Modeli klasičnog obrazovanja zaostaju za savremenim trendovima prisutnim u informatičkim trendovima i dostignućima. Konsekvence ovakvog stanja imaju svoju implikaciju u nezaposlenosti mladih, socijalnoj isključenosti, kao i u neprepoznavanju vlastitih potencijala. U trenutnom istraživačkom ambijentalnom prostoru mladi imaju malo manevarskog opsega da se bave naukom i tehnikom van onoga što im pruža redovni obrazovni sistem. 

Trenutnoa analiza situacije ukazuje na neodložnu potrebu ulaganja u istraživačku profesiju, gdje su promocija i popularizacija nauke u društvu početni stadijumi i inicijalna kapisla razvoja Crne Gore. Da bi se išlo naprijed, potrebno je mlade stimulisati da se što više posvećuju bavljenjem naukom i tehnikom kroz promociju i podsticanje inovativnih dostignuća iz oblasti informatike i korišćenja vještačke inteligencije u inovativnim tehnologijama. Takođe je potrebno raditi na unapređenju i promociji digitalnog poslovanja i naprednih metoda digitalnog marketinga u biznisu. 

Profesor Tomislav Tomović, jedan od predavača na projektu je istakao da poljoprivreda ima veoma važnu ulogu u razvoju društva i ekonomije Crne Gore i da je upravo ona osnova za cjelokupan lanac vrijednosti hrane što predstavlja važnu oblast za društvo. U fokusu ovog projekta kao integralni dio jeste održiva, odnosno organska poljoprivreda koja se bazira na iskorišćavanju zdravih resursa, izbjegavajući hemijske patogene i sve ono što utiče na remetilačku proizvodnju u samoj poljoprivredi”, kazao je Tomović. 

On je naglasio da je organska prozivodnja posljednjih nekoliko godina u razvoju i da je važno sve poljoprivrednike usmjeriti na taj način proizvodnje uz primjenu savremenih naučno tehnoloških inovacija. Razvoj nauke, poljoprivrede i ekonomije mora biti zasnovan na zdravim osnovama i od izuzetne važnosti je sinergije svih nabrojanih činilaca u cjelokupnom razvoju društva.

Profesorica Bojana Brajić, koja je takođe uzela učešće kao predavačica na projektu je naglasila da je unapređenje sinergije između nauke, ekonomije i društva, u smislu povezivanja naučno-tehnoloških inovacija sa razvojem privrede, energije i održive životne sredine kao i održivog i zdravstvenog turizma, od vitalnog značaja za strateški razvoj Crne Gore. U sklopu svih navedenih oblasti potrebno je uspostaviti platformu putem koje bi se predstavile naučno-tehnološke inovacije i u sinergiji sa nosiocima privrednih aktivnosti promovisale različite aktivnosti, ali i sve ono što se dešava na polju razvoja ekonomije, nauke i inovativnih dostignuća.

Projekat “Promocijom nauke do proaktivnih mladih” bazira na važnim nacionalnim dokumentima, među kojima su - Strategija pametne specijalizacije Crne Gore (2019-2024. god.) i Strategija naučno-istraživačke djelatnosti( 2024-2028. god.) Analiza Strategije pametne specijalizacije Crne Gore prepoznaje neke od slabosti u vidu ''Nedovoljnog ulaganja i učešća javnog i privatnog sektora u aktivnostima istraživanja i inovacija i slabih veza IR institucija sa poslovnim sektorom''. Iz tog razloga je potrebna proaktivna promocija nauke i inovatinih djelatnosti kojima će se podići svijest društva o prednostima i upotrebnim potencijalima nauke u društvu. Crna Gora već ima razvijenu akademsku zajednicu u okviru četiri univerziteta i većeg broja samostalnih fakultetskih jedinica, tj. respektabilan broj lica sa titulom doktora nauka vezanih za proces visokog obrazovanja. Ipak, nedovoljna je njihova uključenost u proces istraživanja i inovacija koji podrazumijeva kontinuiran naučnoistraživački rad uz ažurno praćenje savremenih standarda, metoda i trendova u svjetskoj nauci, a naročito kada su u pitanju komercijalno orijentisana istraživanja.

Postizanje glavnog cilja pametne specijalizacije se bazira se na tri ključna strateška pravca koji predstavljaju generalnu dugoročnu viziju razvoja zemlje, i to: zdrava Crna Gora, održiva Crna Gora i digitalizovana Crna Gora.    

Projekat “Promocijom nauke do proaktivnih mladih” realizuje se uz podršku Ministarstva prosvjete, nauke i inovacija i trajaće sedam mjeseci. 

Koordinator projekta prof. Radivoje Bogavac

Saopštenje: NVO Novi poredak